Amadéu I

    

Amadéu I de Saboya

Dos años y tres meses duró'l reináu d'Amadéu n'España. Tres la revolución que fexo abdicar a Isabel II, los políticos españoles llanzáronse a la gueta d'un rei pal país (la Constitución de 1869 referíase a España como una Monarquía Constitucional). Depués de sopesar dellos candidatos, el 16 de payares de 1870, col sofitu del seutor progresista de les Cortes, Amadéu de Saboya ye escoyíu rei col títulu Amadéu I d'España.

     Pocu-y duró esti proyeutu al rei: vida polítida convulsa coles engardieyes ente Sagasta y Zorrilla, intentu d'independencia en Cuba, un nuevu alzamientu carlista y dalgún intentu d'asesinatu, fixeron que'l saboyán colare d'España l'11 febreru de 1873, proclamándose asina la I República.

     A pesar de la so efímera vida real, Amadéu I pasará a la hestoria como'l primer rei con títulu d'España y non de Las Españas (o Hispaniorum rex). Tamién ye'l primer rei que troquela'l nuevu escudu nacional nes sos monedes, aportando, eso sí, un escudetu central coles armes de Saboya y supliendu la corona mural por una real.

Les Pesetes d’Amadéu

     Poques monedes s'acuñaron cola efixe y escudu d'esti rei; solo tres valores: 5, 25 y 100 pesetes. La de 5 pesetes yera de plata y foi la más llonxeva de toes, acuñándose tamién durante la I República y hasta 1875, siendo ya rei Alfonsu XII; siguió vixente hasta la Guerra Civil (1936-1939) pola lleenda urbana de qu'al tener el rei barba llevaba más plata de lo normal, lo que, supuestamente -y daba más valor que'l facial; poro, la xente que podía atropaba y guardaba bona cantidá d'elles. Los otros dos valores foron acuñaos n'oru. Detacar que ye la primer vez que s'acuñen monedes con valor facial de 25 pesetes (non incluyíes nel llistáu de la Xunidá Monetaria Llatina) anque a mou de preba, mesmamente que les de 100 pesetes. El bustu real ye un diseñu de Lluis Marchionni.

     5 pesetes

     25 pesetes

     100 pesetes